Ата-аналарга киңәшләр: баланы һәм аның беренче гаджетын кибер-янаулардан ничек сакларга
Уку елы башында балага смартфон сатып алу - укучыны сөендерү өчен күңелле сәбәп кенә түгел, ә баласын киберкуркынычлардан саклау өчен ата-аналарга күп кенә мәшәкатьләр дә. Фрод-инцидентларны тикшерү буенча Мегафонның өлкән эксперты Борис Лопатин балаларыгызның цифрлы тормышын ничек тәэмин итәргә кирәклеге турында берничә киңәш белән уртаклашты.
Беренче тапкыр балага смартфон сатып алган ата-аналарга өч кагыйдәсне исәпкә алу мөһим - баланың куркынычсызлыгы, шәхси мәгълүматларның куркынычсызлыгы һәм гаджетның куркынычсызлыгы. Иң беренче адым, бигрәк тә беренче гаджет булса, үз-үзеңне цифрлы дөньяда ничек тоту кагыйдәләре һәм янаулар турында алдан сөйләшергә кирәк. Балага социаль челтәрләрдә һәм онлайн-уеннарда кем һәм ничек зыян китерә алуын, мошенникларның ни өчен шәхси мәгълүматларны урлауларын һәм, әлбәттә, шундук смартфонда саклана торган мәгълүматны саклауның мөһимлеге турында сөйләргә кирәклеген аңлату мөһим. Гамәлләргә күчкәндә, бала белән бергә гаджет өчен пароль уйлап табыгыз һәм биометрияне көйләгез, шул исәптән олы кешегә дә. Бер үк парольне күп санлы сервислар һәм кушымталар өчен кулланмаска кирәклеген онытмагыз, шулай ук ике факторлы аутентификацияне көйләгез.
Бала өчен смартфоннан файдалануның төп кагыйдәләренең берсе - кушымталарны даими яңарту һәм аларны мөстәкыйль рәвештә күчереп алуны тыю булырга мөмкин. Зарарлы кушымталарның еш кына бушлай уеннар астында яшеренүен аңлату мөһим. Балалар смартфонында фишингтан, янаучы программалардан һ. б. саклаучы антивирус урнаштыру контрольнең өстәмә дәрәҗәсе булырга мөмкин.
Бүген технологияләр баланың челтәрдәге гамәлләрен читтән торып күзәтергә мөмкинлек бирә. Бу ата-аналар контроле ярдәмендә дә булырга мөмкин. Аның төп бурычлары - кабул ителми торган контентны блоклау, бәйлелек куркынычын киметү, кушымталар урнаштыруны чикләү. Аның ярдәмендә сез һәрвакыт баланың кайда булуын, батарея заряды дәрәҗәсен беләчәксез һәм онлайн-ресурсларга керү мөмкинлеген контрольдә тота алачаксыз. Ата-аналар контроле өчен кушымталар күп, алар арасында операцион системаларга кертелгәннәре дә бар. Әмма баланың һәм ата-ананың төрле операцион системалы смартфоннары булган очракта, ата-ана контролен урнаштыруда кыенлыклар булырга мөмкин. Бу очракта рәсми кушымталар файдалы булачак, мәсәлән, кәрәзле элемтә операторларыннан. Моннан тыш, балага таныш булмаган номерлардан шалтыратуларга үзе җавап бирәчәк һәм спамны блоклаячак тавыш ярдәмчесен дә тоташтырырга мөмкин.