Террорчылык акты янаган очракта гражданнарга гамәлләр буенча киңәшләр

Әлеге киңәшләрнең максаты-гражданнарга экстремаль һәм гадәттән тыш хәлләрдә дөрес ориентлашырга һәм эшләргә ярдәм итү, шулай ук җинаятьләрне тикшерүгә ярдәм итүче шартлар тудыру. Теләсә кайсы кеше экстремаль хәлләрдә үз-үзен тотышын һәм гамәлләрен төгәл тәкъдим итәргә, психологик яктан үз-үзеңне саклауга әзер булырга тиеш.

Гомуми тәкъдимнәр:

• шикле кешеләргә, предметларга, теләсә нинди шикле вак-төяккә игътибар итегез. Хокук саклау органнарының барлык шикле хезмәткәрләре турында хәбәр итегез;
• таныш булмаган кешеләрдән беркайчан да пакетлар һәм сумкалар кабул итмәгез, үз багажыгызны күзәтүсез калдырмагыз;
• Гаиләнең гадәттән тыш хәлләр буенча эш планы булырга тиеш, гаиләнең барлык әгъзаларында телефон номерлары, электрон почта адреслары булырга тиеш. ашыгыч ситуациядә сезнең гаилә әгъзалары белән очраша алырлык очрашу урынын билгеләргә кирәк; эвакуация очрагында, үзегез белән беренче кирәк-ярак предметлары җыелмасын һәм документларны алыгыз;
• һәрвакыт бинадан резерв чыгу юллары кайда булуын белегез; Өйдә подвалларга һәм чормаларга керү юлларын ныгытырга һәм ябып куярга, домофон урнаштырырга, баскыч читлекләрен һәм коридорларны пычратучы әйберләрдән азат итәргә кирәк;

• бинаны даими рәвештә карап торучылар сезнең йортта яшәүчеләрнең кизү торуларын оештырырга, таныш булмаган затларның һәм автомобильләрнең барлыкка килүенә, капчыкларның һәм тартмаларның бушатылуына аерым игътибар биреп, барысы да тәртиптә булырмы-юкмы икәнлеген күзәтеп торырга тиеш;

• шартлау булса, янгын, җир тетрәү, лифттан файдаланмагыз;

• Ни генә булмасын, паникага бирелмәскә тырышыгыз.
  Шартлаткыч җайланма булып калырга мөмкин булган шикле предметны табу

  Соңгы вакытта гражданнарның шартлаткыч җайланмалар булып калырга мөмкин булган шикле предметларны табу очраклары еш күзәтелә. Мондый предметларны транспортта, баскыч мәйданчыкларында, фатирлар янында, учреждениеләрдә һәм җәмәгать урыннарында ачыклыйлар. Аларны ачыклаганда үзеңне ничек тотарга? Нинди гамәлләр кылырга?

  Әгәр ачыкланган предмет, сезнең фикерегезчә, бу урында булырга тиеш түгел икән, бу фактны игътибарсыз калдырмагыз.

  Әгәр дә сез үз өегезнең подъездында билгесез предмет тапсагыз, күршеләрегезне сорасагыз, бәлки, ул аларныкы булгандыр. Әгәр хуҗа ачыкланмаган икән - шундук сезнең полиция бүлегенә табыш турында хәбәр итегез.

  Әгәр сез учреждениедә билгесез предметны тапкансыз икән, кичекмәстән хакимият табуы яки саклау турында хәбәр итегез.

  Барлык санап үтелгән очракларда:

   

• табылган әйберне ачмагыз, селкемәгез, ачмагыз;
• предметны табу вакытын теркәгез;
• Кешеләр табылдыктан мөмкин кадәр ераграк китсен өчен, мөмкин булганның барысын да эшләргә тырышыгыз;
• оператив-тикшерү төркеме килүен һичшиксез көтегез (сез бик мөһим шаһит булуыгызны исегездә тотыгыз);

Хәтерлим: тышкы кыяфәте предметны ала яшерергә, аның чын билгеләнеше. Камуфляж сыйфатында шартлаткыч җайланмалар өчен иң гадәти көнкүреш әйберләре: сумкалар, пакетлар, тартмалар, уенчыклар һ. б. кулланыла.

Ата-аналар! Сез балаларыгызның тормышы һәм сәламәтлеге өчен җавап бирәсез. Балаларга урамда яки подъездда табылган теләсә нинди әйбернең куркыныч тудыруын аңлатыгыз.

Шартлаткыч җайланмалар булырга мөмкин булган табылдыклар яки шикле әйберләр белән мөстәкыйль рәвештә бернинди гамәлләр кылмагыз - бу аларның шартлатуына, күпсанлы корбаннарына һәм җимерелүләренә китерергә мөмкин.

Эвакуация турында мәгълүмат алу

Эвакуация турында хәбәр шартлаткыч җайланма табылган һәм террорчылык акты нәтиҗәләрен бетергән очракта гына түгел, янгын, табигый бәла-казалар вакытында да килеп җитәргә мөмкин.

Хакимият яки хокук саклау органнары вәкилләреннән эвакуация башлану турында хәбәр алгач, тынычлыкны саклагыз һәм аларның командаларын төгәл үтәгез.

Әгәр сез торасыз фатирда, выполните түбәндәге гамәлләр:

• Шәхси документларны, акчаны, кыйммәтләрне алыгыз;
• Электр, су һәм газны кабызыгыз;
• Өлкәннәрне эвакуацияләүдә һәм авыр авыруларга дучар булган кешеләрне күрсәтегез;
• Һичшиксез, йозакка керә торган ишекне ябыгыз - бу фатирны мародерларның үтеп керүеннән саклый.

Митингчыларга "кызыксыну өчен"кушылмагыз. Башта митингның санкцияләнмәгән булу-булмавын белү, чыгыш ясаучы кешеләрнең нәрсә өчен агитацияләнүе турында.

Теркәлмәгән оешмаларга кермәгез. Мондый оешмаларның чараларда катнашуы җинаять җаваплылыгына тартылырга мөмкин.

Массакүләм тәртипсезлекләр вакытында катнашучылар да, тамашачылар да җыелды. Сез эләгү астында Гамәлләре спецподразделениеләре сугышчылары.

Әсирлек

Һәр кеше, шартлар үткәннән соң, җинаятьчеләрнең нигезе булырга мөмкин. Шул ук вакытта җинаятьчеләр сәяси максатларга ирешүгә, сатып алуга һ. б. ирешә ала.

Барлык очракларда да сезнең тормыш булырга предметы сәүдә өчен террорчылар.

Транспортта, учреждениедә, урамда, фатирда басып алу мөмкин.

Әгәр сез заложниках булып чыксагыз, киңәш итәбез сакларга түбәндәге кагыйдәләре үз-үзеңне тоту:

• көтелмәгән хәрәкәт яки тавыш та керми ала катгый отпорить ягыннан террорчылар. Террорчыларга корал куллануга һәм кеше корбаннарына китерергә мөмкин булган гамәлләр кылмагыз;
• күзгә бәйләвечләр, кляплар, кул богавы яки бау куллануга әзер булыгыз
• мәхрүм итүләрне, кимсетүләрне һәм кимсетүләрне күчерегез, җинаятьчеләрнең күзләренә карамагыз (нерв кешесе өчен бу агрессиягә сигнал), үзегезне ачу китерерлек хәлдә тотмагыз;
• Каршылык күрсәтергә тырышмагыз, бандитны коралсызландырырга яки тышка яки тәрәзәгә бәреп керергә омтылып, кирәксез батырлык күрсәтмәгез.
• Әгәр сезне, әсирлеккә алынган дип, бинадан чыгарга мәҗбүр итсәләр, каршылык күрсәтмәгез. әгәр сезнең белән балалар булса, алар өчен имин урын табыгыз, аларны очраклы пулялардан ябып куярга тырышыгыз, мөмкин булганча алар янында булыгыз;
• Кирәк булганда җинаятьчеләрнең таләпләрен үтәгез, аларга каршы килмәгез, әйләнә-тирәдәгеләрнең һәм үз кешегезнең тормышын куркыныч астына куймагыз, истерикаларга һәм паникаларга юл куймагыз;
• медицина ярдәме кирәк булган очракта, тыныч кына һәм кыска гына итеп, бандитларны борчымыйча, рөхсәт алганчы берни дә эшләмәгез.

ИСЕГЕЗДӘ ТОТЫГЫЗ: СЕЗНЕҢ МАКСАТ-ИСӘН КАЛЫРГА

Игътибарлы булыгыз, тырышыгыз истә калдырырга приметам җинаятьчеләрнең, отличительные чертых аларның затлар, кием-салым, исемнәр, клички, мөмкин булган шрамы һәм татуировканың, үзенчәлекләре сүз һәм үз-үзеңне тоту манералары, тематика сөйләшүләр һ. б.
Исегездә тотыгыз, дип хәбәр алгач, сезнең захвате, махсус хезмәтләр инде эшли башлады һәм кабул итәчәк, барлык кирәкле сезнең азат итү өчен.
Махсус хезмәтләр тарафыннан сезнең азат итү буенча операция үткәрү вакытында түбәндәге таләпләрне тайпылышсыз үтәгез:

• Идәндә йөзтүбән капланыгыз, башыгызны кулларыгыз белән каплагыз һәм хәрәкәтләнмәгез.
• Махсус хезмәтләр хезмәткәрләренә яки алардан качмагыз, чөнки алар сезне җинаятьче дип кабул итә алалар.
• мөмкинлек булса, ишек һәм тәрәзәләрдән ераграк торыгыз.

Әгәр Сезне тотык сыйфатында алсалар, исегездә тотыгыз, Сезнең үз-үзегезнең тотышыгыз Сезнең белән мөгамәләгә йогынты ясарга мөмкин.
Тынычлыкны һәм үз-үзегезне аямауны саклагыз. Нәрсә булганын билгеләгез
- Каршылык күрсәтү яки моннан баш тарту карары уйланылган булырга һәм террорчыларның өстен көчләре куркынычына туры килергә тиеш.
- Әгәр мөмкинлек бар икән, һичшиксез шәхси гигиена кагыйдәләрен үтәгез.
- Сәламәтлегегез белән проблемалар булганда, үзегез белән кирәкле дарулар алгансыз, каравылчыларга сәламәтлекләре белән проблемалар турында хәбәр итегез, кирәк булганда медицина ярдәме күрсәтүне яисә дарулар бирүегезне сорагыз.
- Сезнең нинди дә булса документларыгыз, телефон номерлары һ.б. булуын аңлатырга әзер булыгыз.

Үзегезнең аңыгызны йомшартырга ирек бирмәгез. Мөмкин булган күнегүләр программасын (акыл күнегүләрен дә, физик күнегүләрне дә) эшләгез. Хәтерегезгә даими күнегүләр ясагыз: тарихи даталарны, таныш кешеләрнең фамилияләрен, телефон номерларын һ.б. искә төшерегез. Бүлмәнең көчен һәм киңлеген физик күнегүләр белән шөгыльләнегез.
Сакчылардан, укырга, язарга, шәхси гигиена чараларыннан файдаланырга мөмкинме һ.б. сорагыз.
Әгәр сезгә туганнарыгыз белән телефоннан сөйләшергә мөмкинлек бирсәгез, үзегезне кулыгызда тотыгыз, еламагыз, кычкырмагыз, кыскача гына һәм асылын әйтегез. Сакчылар белән элемтә урнаштырып карагыз. Сез аларга да кеше икәнне аңлатыгыз. Аларга Сезнең гаилә әгъзаларының фотосурәтләрен күрсәтегез. Аларны алдарга тырышмагыз.
Әгәр дә каравылчылар контактка бармаса, үз-үзегез белән сөйләшегез, әкрен генә шигырьләр укыгыз яки җырлагыз.

Үткән көннәрне, шырпы, камешка яки сызымнар ярдәмендә билгеләп, вакыт исәбен алып барыгыз.

Әгәр сез нинди дә булса бинада бикләнгән булсагыз, кемнеңдер игътибарын җәлеп итәргә тырышыгыз. Моның өчен тәрәзә пыяласын ватып, ярдәмгә чакырыгыз, шырпы булганда, кәгазьне яндырыгыз һәм янгын датчигына якынрак күтәрегез һ.б.
Беркайчан да имин тәмамлануга өметегезне югалтмагыз. Хәтерлисезме, вакыт күбрәк узган саен, сезнең котылу өмете шулкадәр күбрәк.

Авиатранспорттан файдалану

Мөмкин кадәр самолетның койрыгындагы тәрәзә янында урын алырга тырышыгыз.
Теркәлү узу вакытын кыскартыгыз.
Нинди дә булса яшеренүләр һәм чыгу урыннарына якынрак урнашыгыз.
Күрше пассажирларны өйрәнегез, аларның үз-үзләрен тотышына игътибар итегез.
Самолетны басып алу буенча стандарт вәзгыятьтә гаилә әгъзалары белән фикер алышыгыз.
Аэропорт куркынычсызлык зонасыннан читтә урнашкан сәүдә нокталарына һәм туклану пунктларына бармаска тырышыгыз.
Тиз генә самолет экипажына яки куркынычсызлык зонасы персоналына ихтыяҗ булмаган багаж яки шикле гамәлләр турында хәбәр итегез.
Аэропортка һөҗүм очрагында:

Теләсә нинди мөмкин булган яшеренүне кулланыгыз.

Хәтта пычракка да егылыгыз, йөгермәгез.

Башыгызны ябыгыз һәм атака ягыннан читкә китегез.
Мондый гамәлләрнең нәтиҗәлелегенә тулысынча ышанмаган очракта, иминлек көчләренә ярдәм итмәгез.
Самолетны террористлар басып алганда

Яулап алу сценарийларын һәм шул ук вакытта үзегезнең мөмкин булган гамәлләрегезне күз алдына китерегез. Бернинди шартларда да паникага бирелмәгез, сикереп тормагыз, кәнәфидә утырып торыгыз. Террорчылар белән талашуга кермәгез, аларны корал куллануга этәрмәгез, махсус әзерлек булмаса, мөстәкыйль рәвештә террорчыларны зарарсызландырырга тырышмагыз, бу күршеләрегездән тоткарлагыз.

Сезне террорчылар дучар итә ала торган кимсетүләр һәм кимсетүләр белән килешегез.
Пассажирлар белән террорчыларның булуы турында фикер алышмагыз.
Сезгә игътибарны җәлеп итә алган бар нәрсәдән качыгыз.
Әгәр пассажирлар арасында елаучы балалар яки ыңгырашучы кешеләр булса, үзегезнең канәгатьсезлегегезне белдермәгез, үзегезне кулда тотыгыз. Теләсә нинди тискәре хис-кичерешләр кабынышы ансыз да кыздырылган обстановканы шартлатырга мөмкин.

Спиртлы эчемлекләр кулланмагыз.
Ни генә булмасын, экипаж әгъзаларын яклап калырга тырышмагыз. Сезнең вмешательство ала гына хәлне катлауландыра.
Пилотларның гамәлләре белән беркайчан да ачуланмагыз. Экипаж һәрвакыт хаклы. Бортпроводник боерыгы-пассажир өчен закон.
Террорчыларга ышанмагыз. Алар ала сөйләргә барысы да, теләсә, тик преследуют гына үз мәнфәгатьләрен.
Үзегезне лаеклы тотыгыз. Үзегез турында гына түгел, башка пассажирлар турында да уйлагыз.
Әгәр экипаж әгъзаларының берәрсе самолеттан китүен күрсәгез, бу фактка башка пассажирларның игътибарын җәлеп итмәгез. Экипажның гамәлләрен террорчылар күрә ала.
Мөмкин булганча, самолетны азат итү буенча махсус операция башланган вакытка әзер булыгыз, әгәр дә косвенные билгеләр буенча алар белән сөйләшүләрнең нәтиҗә бирмәвен тойсалар.
Әгәр коткару операциясе кабул ителсә, террорчылар сезне эләктереп, тере щит сыйфатында куллана алмасын өчен, мондый нигезләмәне кабул итәргә тырышыгыз: аска тәгәрәгез, йә кресло аркасына качыгыз, башын кулларына тотып, кул белән калыгыз һәм шунда калыгыз, әлегә сезгә күтәрелергә рөхсәт ителми.

Искәрмә: куркынычсызлык көчләре ала кабул итәргә өчен террорист теләсә кайсы, кем движется.

Покидайте самолет мөмкин кадәр тизрәк. Түгел останавайтесь эзләү өчен шәхси әйберләр.
Сез тикшерүчеләрнең сорауларына җавап бирергә әзер булыгыз һәм алдан ук бу хәлнең детальләрен исегезгә төшерегез. Бу ярдәм итәчәк тикшерү һәм акчаны янга калдырырга сезнең үз вакыты.

Террорчылык акты кылу куркынычы янаганда гамәлләр

Һәрвакыт контролируйте хәлне үз тирәсендә, бигрәк тә сез торасыз бу транспорт объектларында, мәдәни-күңел ачу, спорт һәм сәүдә үзәкләрендә.
Онытылган әйберләр табылганда, аларга кагылмыйча, бу хакта шоферга, объект, куркынычсызлык хезмәте, милиция органнары хезмәткәрләренә хәбәр итегез. Шикле пакет, тартмалар, башка предметны эчкә карагыз.
Хуҗасыз әйберләрне сайламагыз, алар ничек кенә кызыктыргыч күренмәсен.

Аларда шартлаткыч җайланмалар (банкларда сыра, кәрәзле телефоннардан һ.б. лар) закамуфляцияләнергә мөмкин. Урамда җирдә яткан предметларны калдырмагыз.
Әгәр кинәт куркынычсызлык һәм хокук саклау органнары көчләренең активлашуы башланды, кызыксынмагыз, икенче якка барыгыз, тик сезне дошманны кабул итмәсен өчен, йөгермәгез.
Шартлаган яки аткан вакытта кичекмәстән җиргә егылыгыз (бордюр, сәүдә палаткасы, машина һ.б.). Күбрәк куркынычсызлык өчен башыгызны кулларыгыз белән каплагыз.

Әзерләнгән теракт турында очраклы рәвештә белеп алгач, кичекмәстән бу хакта хокук саклау органнарына хәбәр итегез.